Denken in extremen, door iemand ook wel eens het alles-of-niets-denken genoemd.
Het werkt zo:
- iets is alles óf niets
- iets is zwart óf wit
- iets is leuk óf niet leuk
Er zijn dus geen grijstinten, geen nuances.
In de praktijk werkt het bijvoorbeeld als volgt:
Ik ben heel verliefd op mijn vriend, óf ontzettend boos.
Ik wil heel graag bij mijn vriend zijn, óf ik wil helemaal geen contact met hem.
Ik wil mijn opdrachten heel erg goed maken óf helemaal niet (dat laatste gebeurt dus nooit).
Een dag is een werkdag óf een ontspandag.
Ik vertel mijn diepste gevoelens aan iemand óf ik vertel niets.
Ik ben in een groepsgesprek enorm aanwezig óf ik houd continu mijn mond.
Ik voel mij ontzettend angstig óf ik ken totaal geen angst.
Dit denken in extremen is duidelijk een eigenschap van autisme. Het heeft niet te maken met het niet willen zien van nuances, maar met het niet kúnnen zien van die nuances.
Wellicht komt het voort uit de gewoonte om alles te analyseren. Het analyseren van sociale acties helpt mij immers om te begrijpen hoe ik ermee moet omgaan. Echter, een gevolg van overmatig analyseren is dat alles in hokjes wordt gestopt. En je kunt dingen nu eenmaal niet in 2 hokjes stoppen. Toch?
Met mijn ratio kan ik veelal wel bedenken dat het leven bijna nooit uit extremen bestaat maar altijd een soort balans is. Door aan het begin van een dag te bedenken hoeveel 'werk' dingen ik ga doen en hoeveel 'ontspan' dingen, is de invulling van mijn dagen enigszins genuanceerd.
Of door tijdens een ruzie met mijn vriend te bedenken dat ik op dat moment alles in het negatieve beschouw, kan ik er op dat moment (soms) iets minder over doorzaniken.
In het kader 'Yes, ik heb autisme', zou je ook het voordeel van dit alles-of-niets-denken kunnen zien.
Zo kan ik streven naar perfectie, enorm doorzetten zonder opgeven ook maar te overwegen, een gevoel van openheid en vertrouwen creeëren in een gesprek en mezelf volledig voor iemand anders inzetten.
De mate waarin ik als vrouw met autisme mezelf op iets kan focussen, is vaak extreem!